ولايت محوري
مقدمه
ولايت» مهم ترين اصل دراسلام و نگهبان توحيد، نبوت، عدالت ومعاد است. ولايت ازآن جهت مهم است که حفظ اصول دين اسلام در سايه ولايت وامامت امکان پذير است. ولايت و امامت، نگهبان دين است که از کج روي ها، انحرافات واز گرايش مردم به خرافات جلوگيري مي کند.
درجلد دوم «كافي» از ميان ابواب كتاب « الايمان والكفر» در«باب دعائم الاسلام» احاديث متعددي درباره ولايت نقل شده است. امام باقرعليه السلام مي‌فرمايد : « اسلام بر پنج چيز بنيان نهاده شد، برنماز، زكات، روزه، حج و ولايت و بر هيچيك از اينها چون ولايت توصيه نشده است، اما مردم چهار چيز را گرفتند و ولايت را رها ساختند .»
زراره از امام باقرعليه السلام نقل ميكند كه فرمود : « اسلام بر پنج چيز بنا شده است؛ نماز، زكات، حج، روزه و ولايت ». آنگاه زراره ميپرسد : كداميك از اينها برتر است؟ امام پاسخ ميدهد : ولايت افضل است؛ چراكه ولايت كليد آنها است و والي دليل و راهنما و مبين و مفسر آنها . « لأنّها مفتاحُهُنَّ و الوالي هو الدليلُ عليهِنَّ »
«ولايت و ولايتمداري» در شيعه از جايگاه والايي برخوردار است؛ زيرا مكتب اهلبيت(ع) نمايانگر اسلام ناب محمدي(ص) و تنها نماينده واقعي آن است و هر كس كه به وادي ولايت نزديكتر و در ولايتمداري استوارتر است، از اين چشمههاي معنوي بهره بيشتري خواهد برد.
قرآن كريم در عين اينكه ولايت را تماماً از آن خدا و منحصر در او ميداند (أَمِ اتَّخَذُوا مِن دُونِهِ أَوْلِيَاء فَاللَّهُ هُوَ الْوَلِيُّ - شوري:9)، آن را براي پيامبراكرم(ص) و ائمه هدي(س) نيز اثبات كرده است (إِنَّمَا وَلِيُّكُمُ اللّهُ وَرَسُولُهُ وَالَّذِينَ آمَنُواْ الَّذِينَ يُقِيمُونَ الصَّلاَةَ وَيُؤْتُونَ اَّكَاةَ وَهُمْ رَاكِعُونَ- مائده:55) و در همين راستا، اطاعت از اولي الامر را همانند اطاعت از خداوند متعال واجب كرده (نساء:59) و محبتورزي به اهل بيت را پاداش رسالت ميداند (ِ قُل لَّا أَسْأَلُكُمْ عَلَيْهِ أَجْرًا إِلَّا الْمَوَدَّةَ فِي الْقُرْبَى - شوري:23).
مفهوم ولايت‌محوري
محور يعني آن قطب و نقطه مرکزي که همه حرکت‌ها، اقدامات، موضع‌گيريها و تلاش‌ها بر حول آن سامان يافته و از آن الهام گرفته باشند. بنابراين ولايت محوري يعني در حوزه فردي، اجتماعي و سازماني، ولايت قطب و محور همه انديشه‌ها، رفتار، موضع‌گيريها و حرکت‌ها باشد و تمام نهادها و سازمان‌هاي مردمي و حکومتي، مديران و افراد خود را با ولي امر هماهنگ و همراه سازند. ولايت‌محوري حاصل نمي‌شود مگر آنکه مؤمنين و نهادها در همه ابعاد نسبت به جانشين خدا و تجلي‌بخش حاکميّت الهي، تعبد خردمندانه و تبعيّت کامل داشته باشند و به حکم همان عقلي که آنها را در برابر خدا تسليم و متعبد کرده، در مواضع فکري و اقدامات عملي تابع بي‌چون و چراي ولي امر باشند.
ولايت معيار سنجش و قبولي اعمال
ولايـت مـعـصـومـيـن (ع ) از اصـول کلي و اساسي اعتقادي و از ضروريات باورهاي ديني و شـرط اصـلي تـحـقـق ايـمـان و صـحـت اعـمـال مـؤ مـنـيـن اسـت . در مـيـزان مـحـاسبات الهي هم اعمال را با ترازوي ولايت ائمه (عليهم السلام ) مي سنجند و با معيار ولايت محک مي زنند. امام باقر عليه السلام مي فرمايد:
لَوْ اَنَّ رَجُلاً قام لَيْلَهُ وَ ص امَ نَه ارَهُ وَ تَصَدَّقَ بِجَميعِ م الِهِ وَ حَجَّ جَميعَ دَهرهِ وَ لَمْ يَعْرِفْ وِلا يَةَ وَليِّ اللّه فَيُو الِيَهُ وَ يَکُونَ جميع اعمال بدلالته ، م ا کَانَ لَهُ عَلَي اللّ ه حَقُّ في ثَو ابِهِ وَ لا ک انَ مِنْ اَهْلِ الاِْيم انِ.
اگـر مـردي شـبها به عبادت ايستد و روزها روزه گيرد و تمام مالش را صدقه دهد و تمام روزگـار را حـج کـنـد و ولايـت ولي خـدا را نـشـنـاسـد تا موالات او کند و تمام اعمالش به راهـنـمـايـي او بـاشـد خـداونـد تـعـالي بـراي او ثـوابـي در نـظـر نـمـي گـيـرد و از اهل ايمان نمي باشد.
امـام خميني در چند بخش از شرح چهل حديث به اين مطلب اشاره دارند که قلب هاي خالي از اعـتـقـاد و ايمان به ولايت و اعمالي که بدون تطبيق با شريعت و ولايت انجام شده در قيامت هـيـچ بـهـره نـخـواهـد داشـت زيرا بر طبق احاديث ، اعتقاد به ولايت کلي پيامبر و امام معصوم (عـليـهـم السـلام ) هـمـان صـراط مـسـتـقـيـم اسـت و در قـيامت حضرت علي (ع ) صراط است و شيعياني که عملاً به ولايتش تمسک جسته اند به سلامت مي گذرند.
در فـرهـنگ قرآني و آموزه هاي ديني ولايت و حاکميت با تمام گـسـتـره مفهومي آن ذاتاً متعلق به خداوند متعال است که در حقيقتِ وجود پيامبر(ص ) و ائمه معصومين عليهم السلام تجلي يافته است . ولايت در عالم مُلک و نشئه ظاهري خلقت در حکومت و فـرمـانروايي انبياء، پيامبر(ص ) و امامان (عليهم السلام ) نمود مي يابد. در عصر غيبتِ معصوم ، ولي فقيه سکان هدايت و رهبري جامعه اسلامي را به دست مي گيرد. از اين رو امام مـعـتـقـد اسـت ولايـت بـه مـعـنـي حـکـومـت ، شـعـبـه اي از ولايـت مـطـلقـه رسـول اکـرم (ص ) اسـت کـه با تمام اختيارات آن برعهده ولي فقيه قرار مي گيرد، پس ولايت فقيه استمرار ولايت رسول الله (ص ) و ولايتش شرعي و الهي است و مشروعيت نظام اسـلامـي رهـيـن فـرمـانـروايـي ولايـت فـقـيـه اسـت و فـرامـيـن و عزل و نصب هايش براي پيروان او و مسلمانان جامعه اسلامي لازم الاتباع است .
اامات نظري ولايت‌محوري :
1 . شناخت شئون ولايت
معرفت وايمان به شئون ولايت : معرفت نسبت به شأن مرجعيّت و کارشناسي در احکام و شريعت(تعليم و تبيين وحي الهي)- زعامت و رهبري- قضاوت و فصل الخطاب بودن ولايت
2 . معرفت و شناخت ولي
پيامبر اکرم(ص) :مَنْ مََات وَ هُوَ لا يَعْرِفَ اِمََامَهُ ماََتَ ميِِتَهَْْ الجََاهِليَّه.هر کس بميرد و امامش را نشناسد ، به مرگ جاهليت مرده است . (بحارالانوار، ج 23، ص 77)
و امام صادق عليه‌السلام مي‌فرمايد: اَلاِمََامُ عَلَمٌ بين الله عَزّوجَلّ وَ بَيْنَ خَلْقِهِ فَمَنْ عَرَفَهُ کاََنَ مُؤمناً وَ مَنْ اَنْکَرهُ کََان کََافراً.
امام واسطه بين خدا و خلق است ، هر که او را بشناسد مومن است و هر که منکرش باشد کافر است . (همان، ص 88)
3 . اسوه دانستن ولي - سرمشق دانستن ولي در زندگي فردي و اجتماعي و در همه ابعاد و زمينه ها
درباره این سایت